Hợp tác có nghĩa là những cá nhân hợp lực với nhau để thực hiện một điều gì đó thiết thực cho tập thể mà cá nhân ấy tham gia. Nhìn lại lịch sử nhân loại, sự hợp tác là một trong những yếu tố then chốt giúp loài người tồn tại và phát triển cho đến ngày nay.
Từ thuở sơ khai những cá nhân đơn lẻ cảm thấy không thể tự mình chống chọi với cầm thú, với thiên tai nên để bảo vệ quyền lợi và sự sống họ đã biết hợp lại thành nhóm, thành bộ tộc, thành quốc gia, xã hội… Khi con người đoàn kết, hợp quần với nhau, hiệu năng của sức mạnh tập hợp được nhân lên gấp nhiều lần và tập thể ấy tất nhiên lớn mạnh. Bản chất con người không hề đơn thuần. Có bao nhiêu con người là có bấy nhiêu tính tình và không ai hoàn toàn giống một ai khác. Nhiều khi vì những mâu thuẫn giữa những cá nhân, giữa cá nhân với một nhóm người, hay giữa các nhóm khác nhau, nên giá trị tối ưu của sự hợp tác không thể thực hiện. Nhưng, để sinh tồn và thăng tiến loài người đã biết chấp nhận khác biệt và cố gắng hợp tác với nhau và bổ túc cho nhau để tồn tại và phát triển.
Trong nền đạo học Đông phương, biểu tượng lưỡng nghi bao gồm hai thái cực đối chọi nhau như âm và dương, trắng và đen, ngày và đêm, nóng và lạnh, v.v. Biểu thị này chứng minh sự tương sinh tương dưỡng cần thiết của hai thái cực tương phản, hiện hữu đầy dẫy trong vũ trụ và trong cuộc sống của chúng ta. Tuy khác nhau nhưng sự khác biệt luôn cần nhau để tiếp diễn sự sống vì thế luôn gắn bó với nhau, hòa quyện với nhau, và bổ túc cho nhau. Đó là qui luật sinh tồn mà mỗi chúng ta cần thấu triệt.
Trong tổ chức cũng vậy. Khi tất cả mọi thành viên đều đồng tâm hiệp lực với nhau chắc chắn tổ chức đó dù gặp khó khăn đến đâu cũng có thể vượt qua và thăng tiến. Ngược lại, nếu các thành viên của tổ chức bị phân hóa, chia rẽ, cá nhân không biết cởi mở để đón nhận ý kiến của người khác, không biết chấp nhận khác biệt… thì chắc chắn tổ chức đó khó có thể tồn tại, hay ít là không thể tiến xa.
Không phải vô tình mà trong lời tuyên thệ nhập môn của Vovinam Việt Võ Đạo, các võ sư tiền bối đã nhắc nhở chúng ta, người học võ là phải độ lượng để chấp nhận và dung nạp sự khác biệt của người khác… Lời tuyên thệ bắt đầu: “Trước Việt võ đạo kỳ tượng trưng cho tinh thần độ lượng và hào hùng của người võ sĩ đạo…” Tinh thần độ lượng đã được đặt lên hàng đầu khi môn sinh gióng lên lời tuyên thệ. Thiếu vắng lòng độ lượng bao dung chúng ta không thể tồn tại vì tập thể môn phái Vovinam Việt Võ Đạo chính là sự tập hợp của những cá thể với bản tính và nhu cầu khác biệt. Là môn sinh Vovinam, chúng ta may mắn có được những gương sáng về tinh thần độ lượng. Chính nhờ lòng độ lượng và bao dung, Chưởng Môn Lê Sáng đã vượt qua, tha thứ, và chấp nhận những con người dù họ đã từng thù ghét, hãm hại mình… Thầy vẫn mở rộng lòng để thứ tha cho họ vì đại cuộc của Vovinam Việt Võ Đạo. Môn phái của chúng ta đạt được thành quả ngày hôm nay chắc chắn không phải do kết quả của lòng bon chen, ích kỷ… mà là do sự bao dung độ lượng của các vị võ sư tiền bối.
Để đúc kết tôi xin được mượn lời nhắc nhở của Thầy Chưởng môn Lê Sáng nhân dịp đại hội Reunion tại jacksonville (Florida, USA) năm 2006:
…Trong sinh hoạt chung, các vị vừa là bạn đồng môn, vừa là những người cộng sự trong sứ vụ phát triển môn phái. Do đó, tôi muốn các vị luôn ý thức rằng:
Trong tự nhiên, vạn vật có muôn ngàn khác biệt về hình tướng nhưng cùng một quy luật sinh tồn nên cần chan hoà bổ túc cho nhau, vừa tự sinh tự dưỡng, vừa tương sinh tương dưỡng để cùng nhau hoàn thành sự sống.
Sống là sống trong liên kết, không có sự sống đơn lẻ. Các phần tử phải hoạt động đồng bộ tạo sinh lực cho tổng thể. Nguồn sinh lực tổng thể miên trường vô tận này sẽ phân phát hỗ trợ lại các phần tử. Dòng sinh lực không tuôn chảy từ cội nguồn, sinh mệnh tập thể lập tức đứt đoạn.
Có mâu thuẩn mới có tiến bộ, nhưng phải là mâu thuẩn thúc đẩy vận động, chứ không xung phá gây loạn. Động là phát triển trở thành; Loạn là tàn lụi hủy diệt…”